Mediplanet/Pharmaplanet

De Europese Commissie keurt normaal vrijdag al een mechanisme goed dat de export van vaccins buiten de Europese Unie moet controleren. Dat is vernomen uit Europese bronnen. Het mechanisme zou de mogelijkheid bieden om export zonodig finaal ook tegen te houden.

Het 'transparantiemechanisme', zoals het mechanisme wordt genoemd, houdt in dat bedrijven op voorhand de bevoegde lokale autoriteiten op de hoogte moeten stellen als ze vaccins willen uitvoeren buiten de EU, zo is vernomen bij de Europese Commissie. De Commissie wil zo afdwingen dat de EU de hoeveelheid vaccins ontvangt waar ze, "gezien de steun bij de ontwikkeling van vaccins", recht op heeft. Of een bedrijf al dan niet toelating krijgt, zal afhangen van de leveringen in de EU. Er wordt wel benadrukt dat het slechts in uitzonderlijke gevallen de bedoeling is om uitvoer tegen te houden.

De precieze criteria van het mechanisme zijn nog onduidelijk. Ook is nog onduidelijk wie er uiteindelijk al dan niet toelating moet geven, al zullen het de lokale autoriteiten zijn die verantwoordelijk worden voor de controles. Vast staat wel dat de Europese Commissie in een vorm of een andere erbij betrokken zal zijn. Er zullen ook uitzonderingen gelden voor bijvoorbeeld humanitaire doeleinden, klinkt het.

Vrijdag al moet de Europese Commissie het voorstel normaal gezien goedkeuren. Dat zou betekenen dat export vanaf dan al gecontroleerd kan worden. Het mechanisme zou alvast tot en met maart van kracht zijn, maar mogelijk wordt het verlengd, aldus de EU-bronnen.

In een brief aan verschillende Europese leiders schreef de voorzitter van de Europese Raad, Charles Michel, donderdag al dat hij wil bekijken of de EU desnoods juridisch bij de vaccinproducenten de productie en levering van voldoende vaccins kan afdwingen. Als de gesprekken met de producenten geen bevredigend resultaat opleveren, kan het artikel 122 van het EU-Werkingsverdrag mogelijk ingeroepen worden "om de effectieve productie en levering van vaccins voor onze bevolking te verzekeren", staat te lezen.

De voorbije dagen waren er spanningen tussen de Europese Unie en het Brits-Zweedse AstraZeneca. Nadat het farmabedrijf vorige vrijdag had aangekondigd dat het in het eerste kwartaal fors minder dosissen zal leveren dan is overeengekomen, was er een discussie ontstaan met de EU over de aankoopovereenkomst.